Köþk, 19. yüzyýl baþlarýnda Trabzon'a hakim Soðuksu Sýrtlarýnda
Konstantin Kabayanidis tarafýndan yazlýk olarak yaptýrýlmýþtýr. Avrupa ve Batý Rönesans
mimarisinin etkilerini taþýyan binada büyük ve gösteriþli Avrupa simgeleri kullanýlmýþtýr.
Bununla birlikte Köþkün dýþ cephesinde taþ iþçiliði kullanýlmýþ olup, bahçesi çam
aðaçlarýyla çevrilidir. Ýç cephede tuðla kullanýlmýþ merdivenler ahþap ve korkulukludur.
Katlarda karo kullanýlmýþ ve tavanlar ampir tarzda alçý süslemelidir. Su ve ýsý
tesisatý ise zamanýn ileri teknolojisiyle döþenmiþtir. Atatürk Köþkü, bodrum katýyla
birlikte 4 katlý tesçilli bir yapýdýr. Giriþ katýnda oturma odasý, dinlenme odasý,
yemek odasý ve misafir odasý bulunmaktadýr.
Kattaki mekanlara geçit veren giriþ katý salonunda Atatürk'
ün 15 Eylül 1924 tarihi akþamý Belediyece verilen yemekte yaptýðý konuþmalarýnýn
metni asýlýdýr. Salonun ortasýnda bilardo masasý bulunur. Tavana asýlý porselen
gövdeli avize Nemlizade Konaðý' ndan temin edilmiþtir. Salonun kuzey giriþindeki
dinlenme odasýnda büyük önder mal varlýðýnýn büyük bir bölümünü millete armaðan
etme kararýný imzalamýþtýr.
Birinci katta çalýþma odasý, büyük yatak odasý, bekleme
odasý ve toplantý odasý vardýr. Bu odalara geçit veren salon duvarlarýnda Atatürk'ün
deðiþik yurt gezilerine ait fotoðraflarý ve bizzat kendi kurþun kalem iþaretlerinin
bulunduðu Türkiye haritasý bulunmaktadýr. Ýkinci
katta ise salon ve salona açýlan iki oda bulunmaktadýr.
Büyük önder Atatürk Trabzon'u üç kez ziyaret etmiþtir.
Atatürk Eylül 1924 tarihinde Trabzon'a ilk ziyaretini
gerçekleþtirdi. 15 Eylülde Trabzon Belediyesi'ne ve 3. Genel Müfettiþliði ziyaretlerinden
sonra Soðuksu' ya gezi amaçlý götürülmüþ ve burada dinlenmek için durmuþtur.
Atatürk ikinci kez Kasým 1930'da Trabzon'u tekrar onurlandýrdýðýnda
Köþk'te aðýrlanmýþ ve çok memnun kalmýþtýr. Büyük
Önder Haziran 1937 tarihinde Trabzon'u üçüncü kez ziyaretlerinde kendisi için hazýrlanan
Köþkte iki gece kalmýþtýr. 11 Haziran gecesi Köþk'te bütün mal varlýðýný, canýndan
çok sevdiði Türk Ulusuna armaðan etme kararý almýþ olan Atatürk mal varlýðýnýn bir
listesini hazýrlayarak gereðinin yapýlmasý için Baþbakan' a göndermiþtir.
Atatürk Trabzon'daki Köþk' ten mal varlýðýný milletine
adarken þöyle diyordu: “Ýnsanýn serveti manevi kiþiliðinde olmalýdýr. Mal ve mülk
bana aðýrlýk veriyor. Bunlarý milletime vermekten ferahlýk duyuyorum.”
Bilinmeyen bir sebepten dolayý Soðuksu'daki Köþk Türk
Ulusuna armaðan edilen mal varlýðý listesinde yoktu ve ölümünden sonra kýz kardeþi
Makbule BOYSAN' a kaldý.
Bütün mal varlýðýný Ulusuna baðýþlama kararý alan Atatürk'ün
Baþbakanlýða gönderdiði listede Köþk' ün yer almamasý konusunda deðiþik görüþler
ileri sürülmüþtür.
8 Temmuz 1942'de Trabzon Belediyesi BOYSAN'dan Köþk'ü
10.000 lira karþýlýðýnda satýn almýþtýr. Trabzon Ýcra Memurluðu tarafýndan binanýn
yevmiyesi yapýlmýþ ve ayný yýl Köþk halka açýk müze haline dönüþtürülmüþtür. Atatürk
Köþkü Trabzon'a gelen ziyaretçilerin çoðunluðu tarafýndan ziyaret edilen tarihi
bir mekandýr.