Vakfýkebir tarihi bir ilçe olup, yörede yerleþim Fatih'in Trabzonu Fethinden önceye dayanýr. Bu konuda Ýlçeye baðlý Çamlýk Mahallesindei tarihi kilise kalýt olarak gösterilebilir. Ýlçe bugünkü adýný, Yavuz Sultan Selim Trabzon'da bulunduðu bir tarih de annesi Gülbahar Hatun'un onu görmek için Ýstanbul'dan deniz yoluyla seyahat ederken yakalandýðý amansýz fýrtýnada karaya ayak basacaðý topraklarý Allah'a vakfedeceði adaðýndan kaynaklanýr. Vakfýkebir sahilinde fýrtýnayý atlatan ve bilhare Trabzona salimen ulaþan Gülbahar Hatun Trabzonda kurmuþ olduðu Hatuniye Vakfýna Vakfýkebir topraklarýnýn gelirlerini de dahil ettiðinden dolayý o zamanki adýyla Büyükliman olarak anýlan kasaba bu tarihten sonra Vakfýkebir olarak (Büyük Vakýf ) olarak anýlmaya baþlanmýþ. Doðal liman olmasý nedeniyle ve tarih de ulaþýmýn çoðunlukla denizyoluyla yapýldýðý dikkate alýndýðýnda büyüklimanýn önemi kendiliðinden ortaya çýkmakta ve buranýn çok eski bir yerleþim merkezi olduðu anlaþýlmaktadýr. Osmanlý döneminde bir ulaþým noktasý olmasýna karþý yeterli geliþme ve kalkýnmayý göstermeyen Vakfýkebir Maa Tonya Vakf-ý Kebir Nahiyesi olarak salnamelerde yer almakta bu ifadeden de Vakfýkebirin Tonyanýn kendisine baðlý olan bir Nahiye olduðunu anlamaktayýz. Vakfýkebir Osmanlý Teþkilat Nizamesi ile 1874 yýlýnda kaza olmuþtur. Bu tarihte Akçaabat, Maçka, Yomra Nahiye olarak Trabzona baðlýdýr. Vakfýkebirin ilk Kaymakamý Memiþ Efendidir. 1874 yýlýnda kaza olmasýna raðmen Belediye Teþkilatý 1877 yýlýnda kurulmuþtur. Kazanýn ilk Belediye Baþkaný Bahadýrzade Yusuf Aða'dýr. 1888 yýlýnda Rüþtiye Mektebinin açýldýðý Vakfýkebirde 1892 yýlýnda Ziraat Bankasý kurulmuþtur. Rüþtiye Mektebinin ilk muallimi evveli (Müdürü) Mehmet Ýhsan Efendidir. 20 Temmuz 1916da Rus iþgaline uðradý. Ancak bu iþgal uzun sürmedi ve 14 Þubat 1918 tarihinde düþman iþgalinden kurtarýldý. Cumhuriyetin kuruluþ dönemi öncesi çalýþmalarýna yürekten katýlmýþ olan ilçe halký aldýklarý bir kararla Kellecioðlu Abdullah ATAMAN Beyi Erzurum Kongresine Büyükliman Delegesi olarak göndermiþlerdir. Abdullah Hasip Bey , Erzurum Kongresinin yazmanlýðýný yaparak imza altýna alan iki kiþiden biridir. Kurulduðunda Trabzona baðlý ilçeler içinde en geniþ alana yayýlý olan Vakfýkebir Ýlçesinden 1954 yýlýnda Tonya Bucaðý daha sonra 80 ve 90lý yýllarda sýrasý ile Beþikdüzü, Þalpazarý ve Çarþýbaþý Bucaklarý Vakfýkebirden ayrýlarak baðýmsýz ilçe olmuþlardýr. Ýlçenin baþlýca gelir kaynaðý fýndýk ve hayvancýlýk olup, Vakfýkebirde iþleyen iki fabrikanýn bulunuþu ekonomi açýsýndan büyük önem taþýmaktadýr. Ýlçe, Vakfýkebir Tereyaðý ve Taþ Fýrýn Ekmeði ile ünlenmiþ bulunuyor.

Vakfýkebir, Trabzonun 40 km . batýsýnda olup, ilçe topraklarý Doðuda Çarþýbaþý, Batýda Beþikdüzü, Güneyde Tonya ilçeleri ve Kuzeyde Karadeniz ile çevrilidir. Ýlçe merkezi; Doðuda Iþýklý (Yeros), Batýda Zeytin (Yobol) burunlarý arasýnda meydana gelmiþ geniþçe bir merkezin en uç noktasýnda kuruludur. Bu nedenle ilçe adý, Coðrafi kitaplarýnda Büyükliman olarak da gösterilir. Iþýklý fenerinden itibaren kýyý, Güney Batýya ve daha sonra Kuzey Batýya yönelerek Büyükliman adýyla anýlan geniþ koyu meydana geldikten sonra Zeytinburnuna ulaþýr. Büyükliman koyu, karayele kýsmen kapalý olup, denizciler için iyi sayýlan bir demir atma yeridir. Vakfýkebir, Karadeniz Bölgesi Doðu bölümünün iklim þartlarýnýn etkisi altýnda olup burada iklim, ýlýman iklimin denizsel karakterini taþýr. Yazlar orta sýcaklýkta, kýþlar ýlýk ve her mevsim yaðýþlý geçer. Yaðmurun en yoðun olduðu mevsim sonbahar, ilkvahar ve kýþtýr. Biten bakýmýndan deniz iklimi özelliðini taþýyan kýyý kesimine kimi yýllar kar düþmediði olur.

Vakfýkebir ekmeðinin temel özelliði, özel yapýlmýþ bir tür taþ fýrýnda piþirilmesi. Fýrýnlarýn tabaný Bayburt'ta bulunan bir taþtan yapýlýr. Ayrýca alttaki katmanlarda kalýn ve ince çakýltaþý, kum, cam kýrýðý ve kaba tuz kullanýlýr.Vakfýkebir ekmeðini lezzetli kýlan, özel taþ fýrýný dýþýndaki asýl ikinci öðe, üretimde kesinlikle fenni maya kullanýlmamasý, bunun yerine ekþi maya geleneðinin sürdürülmesi. Nihayet fýrýnlarda yakýlan kýzýlaðaç, meþe ve gürgen odunlarýnýn Vakfýkebir ekmeðine ayrýca tat kattýðý söylenir. Vakfýkebir'de Ekmek adýna Vakfýkebir Kaymakamlýðý ve Belediyesi tarafýndan geleneksel olarak her yýl Aðustos ayýnda 3 günlük "Ekmek festivali" düzenlenmektedir. Çeþitli etkinlikler ve her akþam ilçe festival alanýndaki konserlerle en önemli besin kaynaðý olan ekmek, eðlenceyle bütünleþir. Ayrýca Ekmek adýna þiirler bile yazýlmýþtýr.